توسعه فردی چیست؟ چگونه برنامه توسعه فردی داشته باشیم؟
توسعه فردی، تلاش و سرمایه‌گذاری برای رشد مهارت‌های فردی است. این فرآیند مربوط به یک زمان خاص نیست، زیرا فرد می‌تواند در شرایط مختلف سنی، تحصیلی و موقعیتی این مهارت‌ها را گسترش دهد؛ همچنین گسترش این مهارت‌ها باعث رشد فردی و پیشرفت در زندگی اجتماعی او می‌شود.
در این راه داشتن نقشه صحیح، راه رسیدن به هدف و موفقیت را هموار می‌کند. به وسیله نقشه راه توسعه فردی، راه درست را پیدا می‌کنیم، پس مسیر رسیدن به موفقیت برای ما راحت‌تر و هموارتر می‌شود. داشتن برنامه‌ریزی دقیق در این راه کمک می‌کند تا فرد در مورد استعدادهایش آگاهی دقیق‌تر پیدا کند، آن‌ها را بهبود دهد و برای استفاده از نهایت توانایی‌های خود تلاش کند.
سرفصل‌های عنوان شده در این مطلب عبارت‌اند از:
مهارت‌های فردی
توسعه فردی (IDP) چیست؟
جنبه‌های توسعه فردی
برنامه توسعه فردی (PDP)
راهکارهای اجرای برنامه توسعه فردی
تاثیر PDP بر فرد
تاثیر PDP بر توسعه سازمانی
عوامل بهبود و توسعه فردی
اهداف رشد و توسعه فردی که باعث موفقیت می‌شوند
راه‌های بهبود و توسعه فردی
کتاب های توسعه فردی
مهارت‌های فردی
در دهه‌های اخیر، افراد از کلمه مهارت فردی استفاده می‌کردند تا مهارت فردی را از مهارت‌های سازمانی جدا کنند؛ اما در سال‌های اخیر، دسته‌بندی مهارت‌ها بر اساس نوع (فردی و سازمانی)، کاربرد زیادی ندارد؛ به همین علت از کلمه توسعه فردی استفاده می‌کنند که منظور مهارت‌هایی است که فرد را توانمندتر می‌سازد و توسعه فردی و سازمانی را شامل می‌شود.
توسعه فردی روشی برای افراد است، تا بتوانند با توجه به اهداف و انتظارات خود از زندگی، مهارت‌ها و استعدادهای نهفته خود را کشف کنند.
توسعه فردی (IDP) چیست؟
توسعه فردی یا Individual Development Plan که به اختصار به آن IDP می‌گویند؛ یک راه و روش برای افراد است، تا بتوانند با توجه به اهداف و انتظارات خود از زندگی، مهارت‌ها و استعدادهای نهفته خود را کشف کنند و آن‌ها را عملی کنند. مهارت توسعه فردی یک اتفاق لحظه‌ای نیست؛ بلکه یک فرآیند همیشگی است، که فرد تا آخر زندگی برای رشد فردی و شکوفایی مهارت‌های خود تلاش می‌کند. برای توسعه فردی، داشتن یک برنامه دقیق ضروری است.
جنبه‌های توسعه فردی
مهارت توسعه فردی شامل ۳ جنبه بهبود و توسعه جسمی، بهبود و توسعه ذهنی و بهبود و توسعه روحی و روانی است که در ادامه مطلب به آن می‌پردازیم.
۱- بهبود و توسعه جسمی
بهبود و توسعه جسمی مانند ورزش کردن، رعایت رژیم غذایی سالم و مناسب و رعایت خواب مناسب به رشد فردی و پیشرفت جسمی فرد کمک می‌کند.
۲- بهبود و توسعه ذهنی
برای بهبود و توسعه ذهنی رعایت موارد زیر لازم است:
۱- مدیریت زمان، انرژی و تمرکز
۲- اعتمادبه‌نفس بالا
۳- مدیریت استرس، ترس، افسردگی و خشم
۴- تقویت مهارت‌های یادگیری مانند حل مسئله
۵- کنترل ذهن و تفکرات مثبت
۶- کسب مهارت‌های دیجیتال
۷- کسب مهارت‌های ارتباطی و انگیزشی
۳- بهبود و توسعه روحی و روانیبرای بهبود و توسعه روحی و روانی، رعایت مواردی مانند مدیتیشن، وقت گذراندن در کنار خانواده و تلاش برای ایجاد تفکر مثبت تاثیر زیادی دارد.
همچنین بخوانید: «روشهای عملی برای رشد و توسعه فردی»
برنامه توسعه فردی (PDP)
برنامه توسعه فردی یا Personal Development Plan که به اختصار به آن PDP می‌گویند؛ یک برنامه‌ریزی توسعه یافته است، که فرد به‌وسیله آن خود را ارزیابی می‌کند و برای آینده، اهداف شخصی، تحصیلی و کاری خود برنامه‌ریزی می‌کند و در مسیر رسیدن به اهداف خود حرکت کند.
در حال حاضر داشتن یک برنامه توسعه شخصی، برای بسیاری از سازمان‌های موفق به مهم‌ترین بخش آموزش تبدیل شده است. آن‌ها از کارکنان بخش‌های مختلف می‌خواهند برنامه توسعه و یادگیری داشته باشند. این برنامه باعث گسترش مهارت‌های موجود و کسب مهارت‌های جدید برای افراد می‌شود. برنامه توسعه فردی به این معنا نیست که شما در آینده هیچ مشکلی نخواهید داشت، چون مشکلات همیشه وجود دارند؛ اما شما برای رفع آن‌ها عملکرد بهتری خواهید داشت.
مراحل تهیه و تدوین برنامه توسعه فردی شامل موارد زیر است:
۱- شناسایی مهارت‌های فردی موجود و نقاط ضعف و قوت
۲- هدف‌گذاری برای رسیدن به وضعیت مطلوب
۳- ایجاد نقشه راه برای رسیدن به اهداف مورد نظر
۴- ارزیابی نقشه ایجاد شده
۵- ثبت کردن مسیر پیموده شده
۶- زمان‌بندی مسیر حرکت
اولین کار برای اجرای برنامه توسعه فردی این است که مسئولیت‌پذیر باشید و دیگران را متهم نکنید.
راهکارهای اجرای برنامه توسعه فردی
پایه و اساس رسیدن به هر موفقیتی، توسعه فردی است. رسیدن به موفقیت و توسعه فردی در یک روز اتفاق نمی‌افتد؛ شما باید برای آن به خوبی برنامه‌ریزی کنید، سپس آن را اجرا کنید. برخی راهکارها که به شما کمک می‌کند برنامه توسعه فردی را به خوبی اجرا کنید عبارت‌اند از:
۱- مسئولیت‌پذیر باشید
اولین کار برای اجرای برنامه توسعه فردی این است که مسئولیت‌پذیر باشید و دیگران را متهم نکنید. تا زمانی که از نتایج کارهای خود فرار می‌کنید، نباید انتظار پیشرفت در کارهای خود را داشته باشید. فردی که با شجاعت با نتایج کارهای خود روبه‌رو می‌شود، بزرگترین قدم را در رشد و توسعه فردی برداشته است.
۲- مقابله با استرس و نگرانی
زمانی که برای انجام کارهای خود استرس دارید نمی‌توانید پیشرفت کنید. استرس و نگرانی مانند کوله‌باری از سنگ است که اگر آن‌ها را رها نکنید مسیر رسیدن به پیشرفت را برای شما کند می‌کند.
۳- خودباوری داشته باشید
یکی از راه‌های موفقیت در اجرای برنامه توسعه فردی خودباوری و اعتمادبه‌نفس است. فردی که خودباوری و اعتمادبه‌نفس نداشته باشد نمی‌تواند از توانایی‌های خود به درستی استفاده کند و همیشه به دیگران نیاز دارد. افرادی مانند استیو جابز، مارتین لوتر، ایلان ماسک و… افرادی هستند که با خودباوری به موفقیت رسیده‌اند. آن‌ها ممکن است چندین بار در زندگی شکست خورده باشند، اما به دلیل خودباوری از تلاش کردن خسته نشدند.
تاثیرات PDP بر فرد :
برنامه توسعه فردی باعث می‌شود که فرد:
۱- به طور آگاهانه، نقاط ضعف و قوت خود را شناسایی کند.
۲- استعدادهای شناسایی شده خود را با اهداف تطبیق دهد و وضعیت حال حاضر خود را با وضعیت دلخواه ارزیابی و مقایسه کند.
۳- اهداف کاری، تحصیلی، خانوادگی و دوستانه خود را به‌صورت کلی و یک‌دست به‌هم مرتبط کند و همه آن‌ها را در یک راستا تقویت نماید.
۴- در برنامه‌ریزی و اجرای برنامه مستقل شود.
۵- برای رسیدن به اهداف خود مسئولیت‌پذیر شود و پیشرفت‌های خود را پیگیری کند.
۶- در زمینه‌های مختلف، رشد یک‌دست و متوازن داشته باشد.
۷- سبک یادگیری خود را شناسایی کند؛ در یادگیری، از راه‌هایی که برای او موثر است استفاده کند و در دنیای در حال تغییر، همیشه درحال یاد گرفتن چیزهای جدید باشد.
تاثیرات PDP بر توسعه سازمانی
برنامه توسعه فردی منجر به توسعه سازمان، کسب درآمد بالا و افزایش بهره‌وری منابع یک سازمان می‌شود و به پرسنل یک سازمان کمک می‌کند تا اهداف خود را شناسایی کنند و در راه پیشرفت شغلی و رسیدن به اهداف سازمان قدم بردارند. همچنین فرآیند پیشرفت را ارزیابی می‌کند تا افراد همیشه در مسیر درست قرار گیرند. این برنامه باعث شناسایی فرصت‌های شغلی و انتخاب بهترین گزینه برای هر فرد می‌شود و در نهایت یک نظام توسعه فردی برای هر یک از افراد سازمان ایجاد می‌شود.
همچنین بخوانید: «تفکر سیستمی و نقش آن در بهبود زندگی فردی و اجتماعی»
عوامل بهبود و توسعه فردی
در این مطلب به برخی از عوامل بهبود و توسعه فردی اشاره می‌کنیم؛ این عوامل عبارت‌اند از:
۱- ایمان
داشتن ایمان و باور به انجام یک کار، می‌تواند محرک فرد برای رسیدن به هدف باشد. داشتن انگیزه و ایمان قوی به هر چیز باعث تلاش و موفقیت بیشتر در آن کار می‌شود.
۲- ارتباط با خانواده
ارتباط موثر با اعضای خانواده و وقت گذاشتن در کنار آن‌ها، باعث مسئولیت‌پذیری، بهبود و توسعه فردی می‌شود.
۳- دوستی‌های پایدار و موثر
داشتن دوستان زیاد که موفق و کارآمد هستند، باعث رشد فردی می‌شود و او را به موفقیت می‌رسانند.
۴- تفریحات مناسب
داشتن تفریح مناسب و به موقع در تقویت روحیه و ایجاد موفقیت تاثیر شگفت‌انگیزی دارد.
۵- تمرکز
آگاهی داشتن از موارد مختلف و موضوعات متنوع بسیار خوب است؛ اما تمرکز نداشتن بر یک کار و نصفه رها کردن آن باعث عدم پیشرفت فرد می‌شود. پس یکی از شرط‌ها برای توسعه فردی، داشتن تمرکز روی موضوع خاص است.
۶- نظرخواهی از دیگران
با تلاش کردن فراوان در یک موضوع، باز هم ممکن است بعضی چیزها در نقطه کور باشد و ما متوجه آن‌ها نشویم؛ به همین علت نظرخواهی کردن از دیگران، باعث اصلاح اشتباهات و داشتن دید بهتر می‌شود.
۷- انتقادپذیری
انسان برای موفقیت باید انتقاد‌پذیر باشد و از انتقاد‌های دیگران برای بهبود عملکرد خویش استفاده کند. انتقادپذیری، یکی از عوامل بهبود و توسعه فردی است.
۸- توجه و برنامه‌ریزی برای آینده
انسان موفق برای آینده خود برنامه‌ریزی می‌کند؛ برنامه‌ریزی به زندگی جهت می‌دهد و باعث می‌شود فرد سردرگم نباشد. به همین علت برنامه‌ریزی یک عامل مهم برای بهبود و توسعه فردی است.
۹- پذیرش شکست‌ها
پذیرش شکست‌ها و درس گرفتن از آن‌ها، باعث پیشرفت و موفقیت افراد می‌شود و می‌توان آن را یکی از عوامل بهبود و توسعه فردی دانست.
۱۰- توازن و توجه به سلامت جسمی
افراد با توجه کردن به سلامت جسم و روان خود، باعث رشد فردی خود در همه زمینه‌ها می‌شوند.
اهداف رشد و توسعه فردی که باعث موفقیت می‌شوند
زمانی که برای بهبود و رشد فردی خود تصمیم‌گیری کردید، سختی‌های زیادی در راه شما قرار می‌گیرند. باید با تلاش فراوان، از این سختی‌ها عبور کنید و هر روز در زندگی خود پیشرفت داشته باشید. جیم ران نویسنده سخنان انگیزشی می‌گوید: «موفقیت رعایت نظم در کارها و برنامه‌ریزی روزانه است». وقتی به توسعه فردی خود اهمیت دهید، به اهداف والایی می‌رسید که باعث موفقیت و ایجاد آرامش در زندگی شما می‌شود.
این اهداف عبارت‌اند از:
۱- یادگیری بیشتر
بهبود و توسعه مهارت‌های فردی باعث یادگیری بیشتر می‌شود. فرقی نمی‌کند که در جست‌وجو یک رابطه موفق هستید؛ می‌خواهید یک کسب‌وکار را مدیریت کنید یا مهارت جدیدی یاد بگیرید، باید برای یادگیری و افزایش علم و دانش خود تلاش کنید. همان‌طور که بدن انسان برای رشد به رژیم غذایی سالم نیاز دارد، مغز نیز برای رشد و پیشرفت به یادگیری مهارت‌های جدید نیاز دارد.
هر فردی برای رشد و توسعه فردی به ایده‌ها و اطلاعات ذهنی تازه‌ای نیاز دارد. برای رسیدن به رشد فردی، اگر فرد حدود ۳۰ دقیقه از روز را به یادگیری مهارت جدید اختصاص دهد، دانش او به مرور زمان افزایش پیدا می‌کند و به رشد و توسعه فردی می‌رسد. هدف از مطالعه سرگرمی نیست؛ بلکه هدف اصلی آن آگاهی و یادگیری است. برای مطالعه به سراغ محتواهایی بروید که به شما کمک می‌کنند به اهداف و آرزوهای خود برسید.
۲- هدف‌گذاری در کارها
رشد و توسعه فردی این باور را در شما ایجاد می‌کند که برای رسیدن به موفقیت باید در همه کارها هدف‌گذاری داشته باشید. در این زمان برنامه‌ریزی نیز می‌تواند به شما کمک کند تا اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت خود را دقیق مشخص کنید و آن‌ها را اولویت‌بندی کنید. زمانی که اهداف خود را به بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت تقسیم می‌کنید، رسیدن به آن‌ها برای شما راحت‌تر می‌شود و انگیزه بیشتری برای تلاش کردن پیدا می‌کنید.
هدف‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت خود را براساس چشم‌اندازی که از آینده دارید مشخص کنید. به این نکته توجه داشته باشید اهدافی که برای خود مشخص می‌کنید باید دست‌یافتنی باشد تا شما بتوانید به آن‌ها متعهد باشید و با موفقیت همه موانع و مشکلات را پشت‌سر بگذارید.
۳- رفتارهای واقع‌بینانه
بهبود و رشد فردی باعث می‌شود افراد در راستای رسیدن به اهداف خود رفتارهای واقع‌بینانه داشته باشند. برای رشد فردی افراد باید بتوانند زمان، پول و ارتباطات خود را به درستی مدیریت کنند و استراتژی‌هایی داشته باشند که به آن‌ها کمک کند راه‌های رسیدن به اهداف خود را پیدا کنند. اگر دید واقع‌بینانه نسبت به اهداف خود داشته باشید، به نسبت آن‌ها تلاش می‌کنید و واقع‌بینانه رفتار می‌کنید. در غیر این صورت ممکن است به اندازه کافی تلاش نکنید و شکست بخورید.
۴- انعطاف‌پذیری و صبوری
تمرکز بر رشد و توسعه فردی باعث می‌شود انعطاف‌پذیر و صبور باشید. باید بتوانید خود را برای اتفاقات غیرمنتظره نیز آماده کنید. انعطاف‌پذیری باعث می‌شود از سخت‌گیری‌های بیهوده، استرس، ناامیدی و نگرانی‌هایی که در راه رسیدن به اهداف پیش می‌آیند رها شوید.
۵- توجه به سلامتی
یکی از اهداف بهبود و رشد فردی توجه به سلامتی است. بسیاری از بیماری‌های جسمی و روحی و انرژی نداشتن در طول روز به علت سبک نادرست زندگی افراد به وجود می‌آیند. برای رسیدن به موفقیت در ابتدا باید بدن سالمی داشته باشید؛ یعنی باید غذاهای مقوی مصرف کنید، خواب کافی داشته باشید و روزانه حداقل ۳۰ دقیقه ورزش کنید تا سالم و سرحال باقی بمانید.
۶- افزایش تمرکز
یکی از اهداف رشد و توسعه فردی افزایش تمرکز است. یک تمرین ساده برای افزایش تمرکز، تنفس صحیح است. اگر درست نفس بکشید، علاوه بر اینکه اکسیژن بیشتری وارد خون می‌شود، آرام‌تر می‌شوید و بهتر می‌توانید مهارت‌های جدید را یاد بگیرید. یوگا یکی از تمرینات مدیتیشن است که برای حفظ آرامش به شما کمک می‌کند.
گاهی‌اوقات ممکن است مدیریت زمان و افکار برای شما سخت شود و نتوانید به خوبی تمرکز کنید. در این شرایط بهتر است مدت زمانی را برای استراحت در نظر بگیرید تا آرام‌تر شوید. قدم زدن در طبیعت، گوش دادن به موسیقی‌های آرامش‌بخش، کاشتن گل و گیاه، نوشیدن دمنوش‌های گیاهی، مطالعه و… می‌تواند به شما کمک کند تا آرام‌تر شوید و بهتر تمرکز کنید.
۷- حامی قابل اعتمادی داشته باشید
برای پیشرفت و توسعه فردی باید بتوانید از افراد با تجربه و قابل اعتماد کمک بگیرید. شرکت در کلاس‌های توسعه فردی می‌تواند به شما کمک کند تا با افراد با تجربه که بتوانند به شما کمک کنند آشنا شوید.
۸- قدرشناسی از داشته‌ها
گاهی‌اوقات ممکن است از اتفاقات زندگی خود راضی نباشید؛ اما اگر روحیه قدرشناسی داشته باشید، به راحتی می‌توانید با مشکلات زندگی مقابله کنید و به موفقیت برسید. اگر قدر چیزهایی را که در زندگی دارید بدانید، دیدگاه شما نسبت به زندگی عوض می‌شود و قوی‌تر به سوی موفقیت حرکت خواهید کرد.
یاد گرفتن بازی‌های استراتژیک مانند شطرنج برای تقویت ذهن مفید است؛ تقویت قدرت تجزیه‌وتحلیل باعث بهبود و توسعه فردی می‌شود.
نتیجه‌گیری
توسعه فردی، به معنای تلاش برای کشف مهارت‌ها و ارتقای آن‌ها است تا فرد مهارت‌های خود را بهبود دهد، از حداکثر توانایی خود استفاده کند و به موفقیت برسد. برای این کار، به نقشه راه و برنامه‌ریزی صحیح نیاز داریم. داشتن برنامه به فرد کمک می‌کند تا اهداف خود را شناسایی کند و در راستای رسیدن به آن‌ها گام بردارد. امروزه بسیاری از سازمان‌ها برای رشد مهارت‌های فردی کارکنان خود از آن‌ها می‌خواهند که برای خود برنامه توسعه فردی داشته باشند تا در مسیر شغلی صحیح قرار گیرند و سازمان نیز به بهره‌وری و درآمد بالا برسد.
عادت‌هایی که شما را به رشد و موفقیت فردی می‌رساند!
آیا تابه‌حال از خودتان پرسیده‌اید چه عواملی افراد موفق را از سایرین متمایز می‌کند؟ تحقیقات نشان می‌دهند که اغلب انسان‌های موفق، عادت‌های خاصی دارند که باعث می‌شود در زندگی و حرفه خود پیشرفت بیشتری داشته باشند. از خود بپرسید که در زندگی می‌خواهید به کجا برسید؟ رشد فردی خودبه‌خود اتفاق نمی‌افتد؛ باید کاری کنید که اتفاق بی‌افتد و روش پیشرفت، بدون منتظر ماندن برای زمان و انگیزه مناسب را یاد بگیرید. همین امروز خودتان را به عمل تشویق کنید. هرگز نگران اشتباه کردن نباشید. از این سوال رابرت.اچ شولر الهام بگیرید: «اگر می‌دانستید شکست نمی‌خورید، برای انجام چه کاری تلاش می‌کردید؟» شجاع باشید. عامل موفقیت شما، انگیزه نیست؛ بلکه عادات و اعمال شما است.
موفق‌ترین افراد دنیا معمولا اشتیاق فراوانی برای موفقیت دارند، اما فقط اشتیاق کافی نیست؛ اشتیاق بدون عمل بی‌اثر است. تفکر هوشمندانه، مسیر زندگی هر فرد را در راستای رشد و پیشرفت تغییر می‌دهد. افراد موفق طرز تفکر متفاوتی دارند؛ پس بهتر است قبل از شروع به انجام کاری ابتدا خوب فکر کنید. افراد باهوش بهترین تصمیمات را در زندگی خود می‌گیرند.
در این مقاله می‌خواهیم به عادت‌های قدرتمندی که برای رسیدن به موفقیت و رشد فردی نیاز دارید اشاره‌کنیم که شامل موارد زیر می‌شوند:
روز خود را خوب شروع کنید
هدف‌گذاری کنید
وقت‌شناس باشید
مثبت‌نگر باشید
تلاش کنید
اطرافتان را با افراد موفق پر کنید
اعتمادبه‌نفس داشته باشید
از شکست‌ها دلسرد نشوید
نحوه رفتار با افراد نامناسب را یاد بگیرید
دست به اقدام بزنید
۱- روز خود را خوب شروع کنید
همه ما خوب می‌دانیم روزی که با عادت‌های سازنده و مفید شروع شود، پایان خوبی خواهد داشت. شاید بد نباشد که با کمی تغییر و تحریف در ضرب‌المثلی قدیمی بگوییم: «روزی که نکوست، از شروعش پیداست» اگر روزتان را با ناامیدی، استرس و افکار مخرب شروع کنید، بقیه روزتان همین‌طور خواهد گذشت. بهتر است از لحظه‌ای که چشم باز می‌کنید، از طلوع آفتاب لذت ببرید و بی‌پروا به رشد و موفقیت فکر کنید؛ حتی به خودتان فرصت دهید که با موضوع موفقیت‌های شگفت‌انگیز خیال‌پردازی کنید و رویا بسازید. روز بی‌نظیری خواهید داشت اگر شب‌ها زود بخوابید، صبحانه مقوی و سالم بخورید، دوش بگیرید، ورزش کنید و از همه مهم‌تر اینکه به روز گذشته فکر نکنید.
این عادات شما است که بیشتر از هر چیز دیگری شما را به سمت موفقیت هدایت می‌کند.
۲- هدف‌گذاری کنید
اهداف خود را تعریف کنید. این هدف‌ها می‌توانند اهداف کسب‌وکار یا اهداف زندگی باشند؛ اما دانستن هدف و درک مقصد، شما را در ابتدای مسیر موفقیت و رشد فردی قرار خواهد داد. یک نفر هر روز کار می‌کند و کارهای مورد نیاز خود را به‌صورت صحیح و در زمان خودش انجام می‌دهد؛ درحالی‌که فرد دیگری همان کارها را می‌کند اما همیشه به دنبال ارتقاء شغلی، افزایش حقوق و اهداف روشن دیگری است. فکر می‌کنید کدام یک سریع‌تر موفق خواهند شد؟ اینکه هدف داشته باشید و برای اهدافتان تلاش کنید به شما انگیزه خواهد داد؛ انگیزه سوخت ماشین موفقیت است.
۳- وقت‌شناس باشید
شاید شنیده باشید که می‌گویند وقت طلاست؛ اما در این روزها که سیر پیشرفت و رشد در دنیا ثانیه به ثانیه در حال صعود است و اگر دقیقه‌ای را از دست بدهید دیگر هرگز به هیچ قیمتی نمی‌توانید آن را بخرید. وقت دیگر طلا نیست؛ کیمیا است. این کیمیای بی‌بدیل را با وقت‌کشی و سهل‌انگاری مفت از دست ندهید. انسان‌های موفق برای وقت خود و دیگران ارزش قائل‌اند؛ این احترامی که به زمان می‌گذارید، شما را یک پله به موفقیت و رشد فردی نزدیک‌تر می‌کند و از شما فرد محترمی در نگاه دیگران می‌سازد.
۴- مثبت‌نگر باشید
حالا وقت آن رسیده است که دست از سرزنش بردارید و نقاط قوت خود و دیگران را تشویق کنید و راه خود را شروع کنید. هیچ‌گاه اجازه ندهید انسان‌های منفی‌باف، پیشرفت شما را تحت تاثیر قرار دهند. شما برای رسیدن به رشد و موفقیت فردی نیاز دارید که خوش‌بین باشید. دید مثبت باعث می‌شود راهکارهایی را پیدا کنید که به نتایج مثبت منجر می‌شوند. با اندیشه‌ای مثبت و سازنده به دنبال موضوعات الهام‌بخش باشید تا موفقیت نصیبتان شود.
سرزنش کردن دیگران کاری بیهوده است که جز صرف زمان و انرژی هیچ سودی برایتان نخواهد داشت. افراد خوشحال دستاوردهای بیشتری نسبت به افراد بدبین دارند. ترکیب شادی و تلاش فراوان، یک دستورالعمل برای موفقیت است.
۵- تلاش کنید
آدم‌های موفق هرگز یک شبه به موفقیت و رشد فردی نرسیده‌اند. اغلب مردم به اشتباه فکر می کنند که موفقیت دیگران یک شبه و اتفاقی بوده است و از این موضوع بی‌خبر هستند که رسیدن آن‌ها به این موفقیت نتیجه سال‌ها تلاش و طی کردن مسیری بلند برای دستیابی به آرزوها و رویای موفقیت بوده است. صاحب آن خودروی گران قیمت، مدیر آن کارخانه صنعتی، رئیس آن هلدینگ بازرگانی و همه آن‌کسانی که موفق شده‌اند، برای آنچه شما می‌بینید و آرزویش را می‌کنید سال‌های طولانی تلاش کرده‌اند. از امروز دیگر فقط آرزو نکنید، بلکه بیشتر و بیشتر تلاش کنید. اگر سخت‌تر از رقیبانتان تلاش کنید، موفقیت و رشد نمی‌تواند از دستتان فرار کند؛ پیدایش خواهید کرد و لذت خواهید برد.
۶- اطرافتان را با افراد موفق پر کنید
باید قبول کنید که شما خواسته یا ناخواسته شبیه آدم‌هایی خواهید شد که با آن‌ها وقت می‌گذرانید. وقتی ساعت‌های زیادی از روز را صرف شنیدن ناکامی‌ها و تجربیات تلخ دیگران کنید، در نیمه‌های روز خواهید دید که چقدر میل به ناکامی و مصیبت در شما تشدید شده است. بیشتر افراد با بهره‌مندی از نگرش درست، مهارت‌های موردنیاز و دانش فنی هر کار، به موفقیت می‌رسند؛ پس بهتر است با این افراد وارد رابطه شوید و از تجربیات آن‌ها در راستای دستیابی به اهداف استفاده کنید. برای اینکه همانند آن‌ها موفق شوید، باید از دیدگاه‌ها و نقطه نظرات آن‌ها بهره ببرید. بنابراین باید همین امروز با افرادی که شما را از مسیرتان منحرف می‌کنند، افرادی که رویاهای شما را نابود می‌کنند و همه آن‌هایی که میل به پیشرفت و موفقیت ندارند، خداحافظی کنید.
از گذراندن وقتتان با آدم‌هایی که رویاهای بلند پروازانه ندارند خودداری کنید؛ آن‌ها به‌آرامی بال‌های پرواز به‌سوی موفقیت شما را قیچی خواهند کرد.
۷- اعتمادبه‌نفس داشته باشید
بعضی از افراد به‌طور طبیعی اعتمادبه‌نفس دارند، اما بعضی دیگر باید تمرین کنند. همه افراد به دنبال این هستند که با اعتمادبه‌نفس کامل عمل کنند. حتی زمانی که شکست می‌خورید، اعتمادبه‌نفس خود را از دست ندهید؛ جرات داشته باشید و کاری خارج از عادت انجام دهید. ممکن است بعضی افراد بگویند که نمی‌توان آن کار را انجام داد، اما به افکار پوچ و ناامیدانه آن‌ها توجه نکنید. افراد موفق و با اعتمادبه‌نفس باور دارند که می‌توانند کارهای دشوار را انجام دهند. آن‌ها برای انجام کارها، داشتن مدرک یا تحصیلات دانشگاهی را ضروری نمی‌دانند، بلکه تلاش می‌کنند و باور دارند که موفق می‌شوند. پس خودتان را باور کنید و وقتی چیزی را می‌خواهید آن را به دست آورید. اعتمادبه‌نفس نقش تعیین‌کننده‌ای در زندگی هر فرد دارد. چالش‌ها مانند باران شهاب‌سنگ یکی پس از دیگری بر روی سرمان می‌ریزند و اعتمادبه‌نفس تنها سایه‌بان ماست. افراد موفق، بخش بزرگی از موفقیتشان را مدیون اعتمادبه‌نفس خود هستند. موفقیت و اعتمادبه‌نفس رابطه مستقیمی دارند. ممکن است فردی به‌تازگی به شرکتی که در آن کار می‌کنید پیوسته باشد؛ ولی در همین زمان کوتاه به لطف اعتمادبه‌نفس بالایش، اعتبار زیادی کسب کرده باشد. بسیاری از کارآفرینان موفق، به کمک اعتمادبه‌نفس خود، ایده‌های انقلابی را که از دید دیگران غیرممکن و حتی احمقانه بودند، عملی کرده‌اند.
۸- از شکست‌ها دلسرد نشوید
وقتی همه‌چیز خوب پیش می‌رود، شما خوشحالید؛ اما مشکل وقتی است که اوضاع بر وفق مرادتان نیست، آن موقع است که احساس ناراحتی می‌کنید. موقعیت‌هایی هست که ممکن است نتوانید به یکی از اهدافتان برسید. شاید از تعهدات کاری زیاد خود خسته شده‌اید یا شاید هم حواستان به کار دیگری مثل برگزاری یک مراسم عروسی است؛ اما احساس ناراحتی می‌کنید و نمی‌توانید دیگر در خود انگیزه ایجاد کنید. دلیل آن هر چه که باشد، نباید عقب بکشید و دلسرد شوید. مهم‌ترین چیزی که باید به خاطر داشته باشید این است که به خودتان بگویید که دفعه بعد باید سخت‌تر تلاش کنید. برای مثال اگر یک روز نتوانستید صبح زود بیدار شوید، روز بعد تلاشتان را بیشتر کنید. شکست یا عقب کشیدن مسئله‌ای کاملا طبیعی است؛ اما اگر به‌صورت مداوم تکرار شوند غیرطبیعی می‌شوند. هر کاری می‌توانید انجام دهید تا دچار افکار منفی و شکست‌های پشت سر هم نشوید. از شکست نترسید و بر ترس‌هایتان غلبه کنید. اگر ترس‌هایتان را شناسایی کنید، حوزه‌هایی را که در آن‌ها نیاز به رشد دارید هم خواهید شناخت. در واقع ترس مثل قطب‌نمای رشد عمل می‌کند؛ اگر از چیزی می‌ترسیم، نشان‌دهنده چیزی است که باید در آن زمینه رشد کنیم.
۹- رفتار با افراد نامناسب را یاد بگیرید
کلید طلایی این مقاله همین جمله است: «رفتار با افراد نامناسب را یاد بگیرید». فرد موفق و بالنده خوب می‌داند که در طول مسیر زندگی همیشه با آدم‌های موافق و مناسب روبه‌رو نخواهد شد؛ بنابراین همیشه آمادگی روبه‌رویی و مواجه با افراد مخالف، کارشکن و پرتوقع را خواهد داشت. او خوب می‌داند که گاهی در محل کار و اطرافش کسانی هستند که نمی‌تواند از آن‌ها دوری کند؛ اما لازم است برای رشد و موفقیت‌های فردی و گروهی، برخورد درست با این افراد را یاد بگیرد تا در آینده ارتباطات بهتری داشته باشد. خلاصه اینکه اجازه ندهید آدم‌های سخت و خاکستری مانعی برای شما در راه رسیدن به موفقیت و رشد باشند. اداره موقعیت‌های دشوار، بخشی از زندگی روزانه ماست. همه ما هر روز با افراد نامناسب سروکار داریم و این افراد را می‌شناسیم. شاید هیچ‌چیز به‌اندازه برخورد با این افراد، خسته‌کننده و ملال‌آور نباشد. این افراد انرژی ما را تحلیل می‌برند، احساساتمان را تحریک می‌کنند، حوصله همه را سر می‌برند و ما را در حالتی نامطلوب قرار می‌دهند.از این آدم‌ها گذر کنید و به سمت موفقیت بی‌توجه به افرادی که چوب لای چرخ پیشرفتتان می‌گذارند حرکت کنید.
افراد سمی چه کسانی هستند؟ افراد سمی همان افراد منفی‌باف و بدقلقی هستند که آشنا و غریبه را با زبان تلخ و رفتار مایوس‌کننده خود می‌رنجانند. در جمع‌ها، بحث‌های بی‌فایده و استرس‌زا راه می‌اندازند و چشم ندارند خوشی دیگران را ببینند. حتی در موارد شدیدتر، چشم دیدن خوشی خودشان را هم ندارند! آن‌ها گاهی‌اوقات موجب بحث و ناراحتی می‌شوند و گاهی کاملا ناخودآگاه، بار نحسی و سیاهی را بر دوش می‌کشند و بذر آن را به دور و اطراف خود می‌پاشند.
۱۰- دست به اقدام بزنید
عمل کردن بهترین راه برای پیشرفت و یادگیری است. با صبر کردن و حوصله داشتن به‌جایی نمی‌رسید؛ بلکه باید اقدام کنید و در مسیر برنامه‌ریزی‌های خود گام بردارید. زمانی در مسیر دستیابی به موفقیت و رشد سرعت بیشتری خواهید داشت که از کمک یک مربی یا استاد بهره ببرید. وقتی کسی برای رسیدن به اهدافتان همراه شما باشد، زودتر به سوی موفقیت خواهید رفت. پس با این کار نتایج سریع‌تری به نسبت تنها گام برداشتن، به دست می‌آورید. کافی است همت کنید و برای رشد و موفقیت اقدام کنید.
این را فراموش نکنید که مقالات زیادی درباره رشد و توسعه فردی وجود دارد؛ اما باید خودتان تصمیم قاطع بگیرید. وقتی خودتان تعهد به ایجاد تغییرات مثبت در قلب و ذهنتان را نداشته باشید، قطعا هیچ نوشته و مقاله‌ای به شما کمک نمی‌کند. پس خودمان مسئول رشد و موفقیتمان هستیم و هیچ‌کس تعهد و وظیفه‌ای برای ایجاد تغییر در زندگی ما ندارد.
همین حالا تصمیمی قاطع برای پیشرفت و موفقیت خود بگیرید و برای رسیدن به آرامش و شادی با تمام قوا تلاش کنید. لازم است برای موفقیت قدم‌هایی آهسته و درست بردارید. شاید در همان ابتدا متوجه تغییری نشوید، اما در آینده آرامش و کامیابی به سراغتان خواهد آمد.